Hesabım
Kelime anlamı ile Arapçadan dilimize geçen ”tesbih” kavramı saymak, sayarak anmak kelimesinden türetilmiş olup her bir tesbih tanesi bir kez anmaya karşılık gelmektedir. Müslümanların Budistlerden aldığı söylenen bu kültür, boncuk tanelerinin ipe dizilmesiyle oluşmaktadır. Binlerce yıllık bir gelenek olan tesbih kültürüne daha yakından baktığımızda çok sayıda tesbih modellerine rastlamak mümkün.
En Çok Tercih Edilen Tesbih Modelleri
Doğanın mucizevi taşlarının özenle ve sabırla bir araya getirilmesiyle oluşan tesbihler, işçiliğinde kullanılan taşın türü ve taş sayısına göre kategorize edilmektedir.
Taşlarına göre sıralandığında ağaç, kehribar, oltu, gümüş, altın ve doğal taşlardan oluşmaktadır.
Kuka Tesbihler
Hammaddesi ağaç olan tesbihlerin başında kuka tesbihler gelmektedir. Kuka, bir ağaç olmayıp tropikal bir bitkinin meyvesidir. Osmanlı Devleti döneminde mikrop kırıcı özelliğinden dolayı hekimler tarafından sıkça kullanılan Kuka, Hindistan cevizine benzer, içindeki etli kısmı işlenerek tesbih elde edilir. Kaygan ve pürüzsüz yapısı ile temas ettikçe rengi koyulaşır. Diğer ağaç tesbih modelleri arasında Pelesenk, yılan, Kral, Od, Abanoz, Palmiye sayılabilir.
Kehribar Tesbihler
Kehribar, tesbih yapımında kullanılan en değerli taşlar arasındadır. Kehribar taşı, 40 milyon yıl önce ölen ağaçların fosilleşmiş reçinesidir. Dünyanın kehribar ülkesi olarak en çok Polonya’da çıkartılmaktadır. Kehribarın 256 farklı tonu bulunmakta ve 150 C’ye kadar ısıtılırsa yumuşayarak kızıllaştığı gözlemlenmiştir. Kehribar taşının en bilinen çeşitleri damla kehribar, fosil kehribar, sıkma kehribar ve ateş kehribardır.
Oltu Taşı Tesbihler
Oltu taşı da yine tesbih yapımında kullanılan bir diğer değerli taştır. Genellikle siyah renk olan bir karbon bileşenidir. Ülkemizde en çok Erzurum bölgesinde çıkarılmakta olan bu tesbih modeli, sürtünme ile hafif cisimleri kendine doğru çekerek kullanıldıkça parlar. Oltu taşı teşbihin bir diğer türü de Gürcistan oltusudur. Oltu taşı tespih kullanan insanların, vücutlarında birikmiş olan statik elektriği tespih çekmek suretiyle attiklarına ve bu vesileyle de stresden kurtulduklarına inanılır. Bu yönüyle bile tesbih ustalarının en çok tercih ettiği taşlar arasında sayılabilir.
Doğal Taş Tesbihler
Tesbih modelleri arasında sayabileceğimiz doğal taş tesbihler ise özellikle görselliği ve hissettirdikleri nedeniyle çok tercih edilir. Tesbih tutkunlarının en çok tercih ettiği doğal taş tesbih çeşitleri ise akik, oniks, sedef, ametist, kaplan gözü, inci, mercan, jasper, kuvars ve safirdir.
Gümüş ve altın madeninden yapılan tesbihler ise özellikle tesbih koleksiyonerlerinin gözdesi niteliğindedir.
