Kelime anlamı ile Arapçadan dilimize geçen ”tesbih” kavramı saymak, sayarak anmak kelimesinden türetilmiş olup her bir tesbih tanesi bir kez anmaya karşılık gelmektedir. Müslümanların Budistlerden aldığı söylenen bu kültür, boncuk tanelerinin ipe dizilmesiyle oluşmaktadır. Binlerce yıllık bir gelenek olan tesbih kültürüne daha yakından baktığımızda çok sayıda tesbih modellerine rastlamak mümkün.
En Çok Tercih Edilen Tesbih Modelleri
Doğanın mucizevi taşlarının özenle ve sabırla bir araya getirilmesiyle oluşan tesbihler, işçiliğinde kullanılan taşın türü ve taş sayısına göre kategorize edilmektedir.
Taşlarına göre sıralandığında ağaç, kehribar, oltu, gümüş, altın ve doğal taşlardan oluşmaktadır.
Kuka Tesbihler
Hammaddesi ağaç olan tesbihlerin başında kuka tesbihler gelmektedir. Kuka, bir ağaç olmayıp tropikal bir bitkinin meyvesidir. Osmanlı Devleti döneminde mikrop kırıcı özelliğinden dolayı hekimler tarafından sıkça kullanılan Kuka, Hindistan cevizine benzer, içindeki etli kısmı işlenerek tesbih elde edilir. Kaygan ve pürüzsüz yapısı ile temas ettikçe rengi koyulaşır. Diğer ağaç tesbih modelleri arasında Pelesenk, yılan, Kral, Od, Abanoz, Palmiye sayılabilir.
Kehribar Tesbihler
Kehribar, tesbih yapımında kullanılan en değerli taşlar arasındadır. Kehribar taşı, 40 milyon yıl önce ölen ağaçların fosilleşmiş reçinesidir. Dünyanın kehribar ülkesi olarak en çok Polonya’da çıkartılmaktadır. Kehribarın 256 farklı tonu bulunmakta ve 150 C’ye kadar ısıtılırsa yumuşayarak kızıllaştığı gözlemlenmiştir. Kehribar taşının en bilinen çeşitleri damla kehribar, fosil kehribar, sıkma kehribar ve ateş kehribardır.
Oltu Taşı Tesbihler
Oltu taşı da yine tesbih yapımında kullanılan bir diğer değerli taştır. Genellikle siyah renk olan bir karbon bileşenidir. Ülkemizde en çok Erzurum bölgesinde çıkarılmakta olan bu tesbih modeli, sürtünme ile hafif cisimleri kendine doğru çekerek kullanıldıkça parlar. Oltu taşı teşbihin bir diğer türü de Gürcistan oltusudur. Oltu taşı tespih kullanan insanların, vücutlarında birikmiş olan statik elektriği tespih çekmek suretiyle attiklarına ve bu vesileyle de stresden kurtulduklarına inanılır. Bu yönüyle bile tesbih ustalarının en çok tercih ettiği taşlar arasında sayılabilir.
Doğal Taş Tesbihler
Tesbih modelleri arasında sayabileceğimiz doğal taş tesbihler ise özellikle görselliği ve hissettirdikleri nedeniyle çok tercih edilir. Tesbih tutkunlarının en çok tercih ettiği doğal taş tesbih çeşitleri ise akik, oniks, sedef, ametist, kaplan gözü, inci, mercan, jasper, kuvars ve safirdir.
Gümüş ve altın madeninden yapılan tesbihler ise özellikle tesbih koleksiyonerlerinin gözdesi niteliğindedir.
Selahaddin Eyyubi Eyyubi hanedanının kurucusu ve ilk hükümdarıdır. 1187 yılında Kutsal Toprakları Haçlılardan geri almak için bir ordu kurdu ve ordusuyla birlikte 4 Temmuz 1187'de gerçekleşen Hıttin Muharebesi'nde Kudüs Kralı Lüzinyan Kralı Guy'ın ordusunun büyük bir kısmını yok etti. 2 Ekim 1187'de Kudüs'ü Haçlıların elinden alarak bölgedeki 88 yıllık Hıristiyan egemenliğine son verdi ve şehri İslam dünyasına geri verdi. Üçüncü Haçlı Seferi Selahaddin'in ordusu Frank mevzilerini kuşatıyordu, ancak sonunda Philip ve Richard'ın ordularının gelişi dengeyi Haçlılar lehine değiştirdi. Şehir nihayet 12 Temmuz 1191'de Selahaddin'in filosunun büyük kısmını oluşturan 70 geminin ele geçirilmesiyle ele geçirildi.Haçlılar daha sonra güneye, Kudüs'e doğru yürüdüler ve sahil boyunca ilerlerken Selahaddin'in ordusunu taciz ettiler. Daha sonra 7 Eylül 1191'de Arsuf ovasında büyük çaplı bir savaş yaşandı. Haçlılar zaferi kazandı, ancak Müslümanların kayıpları önemli değildi. Ne Acre ne de Arsuf, Selahaddin'in ordusuna ciddi hasar vermemiş olsa da, arka arkaya iki yenilgi ve ardından Ağustos 1192'de Jaffa'nın I. Richard tarafından ele geçirilmesi, Selahaddin'in çağdaşları arasındaki itibarını zayıflattı. İslam Dünyası'nı Birleştirmek Mısır Sultanı olan Selahaddin, Nureddin'in Suriye'deki muzafferiyetini 1174'te Şam'ı zaptetmesiyle tekrar etti. Selahaddin, Sünni Ortodoksluğun koruyucusu olduğunu ilan etti ve onun Kahire'deki Şii halifesini vazifeden alması ve devletini Sıkı İslam hukukuyla teşkilatlandırılması bu iddiaya ciddi bir ağırlık verdi. Vefat ve Mirası Selahaddin, kısa bir süre sonra 4 Mart 1193'te Şam'da öldüğü için Haçlıların ayrılışından yararlanamadı. O zamanlar sadece 55 veya 56 yaşındaydı ve muhtemelen onlarca yıl süren kampanyalar nedeniyle fiziksel yaralanmalardan ölmüştü. Kırılgan ve çoğu zaman istikrarsız olan Müslüman Birliği, ana liderinin ölümünden sonra hızla dağıldı.
Büyük Türk denizcisi Barbaros Hayreddin Paşa'nın hayatı ile ilgili bilmedikleriniz bu yazımızda sizi bekliyor!
Malazgirt kahramanı büyük komutan Sultan Alparslan'ın hayatı bu yazımızda!
TRT'de kısa bir süre sonra seyircisiyle buluşacak olan " Uyan ış : Büyük Selçuklu " dizisi, toplumun tarih nostaljisini yeniden harekete geçirecek bir motivasyonla gelmektedir. Büyük Selçuklu Dönemi , başarılarını ve zaferlerini birçok sembolle ve motifle kodlayarak tarihsel kayıtlara geçen önemli bir dönemdir. Aksesuar tarafında da değerlendirilebilecek ve insanların tarihle yeniden buluşmasını ve bütünleşmesini sağlayacak o sembol ve motiflerden bazılarını blog yazımızda bulabilirsiniz.
Doğadan aldığı enerjisiyle ve güçlü imajıyla nesiller boyu ilgi odağı olan Mistik Topaz'ın hikâyesine göz atın!
İsmini Osmanlı padişahlarından alan ve otoritenin ışıltılı bir timsali olarak konumlanan Zultanit (Sultan) Taşı'nın ihtişamlı hikâyesine göz atın.
Yüzyıllar boyunca doğada varlığını sürdüren ve tinsel misyonunu insan bedenine taşıyan Malakit'in kesif hikâyesine göz atın.
Doğadan aldığı enerjisiyle insana ilham kaynağı olan Kaplangözü Taşı'nın hikâyesini sizler için yazdık!
TR − TL
